شوقی افندی پس از عبد البهاء، نقش بسزایی در تحولات بهائیت دارد که به چند نمونه از آن اشاره می کنیم:

1. شوقی افندی سبب بازگشت بسیاری از مبلغین به نام بهائیت، از این تشکیلات شد که از جمله می‌توان به صبحی مهتدی، حسن نیکو و عبدالحسین آیتی اشاره کرد. آنان نه تنها از بهائیت بازگشتند، بلکه کتاب‌هایی را در رد بهائیت نوشتند که از جمله می‌توان خاطرات زندگی صبحی، فلسفه نیکو و کشف الحیل آیتی اشاره كرد.

2. شوقی با زنی کانادایی به نام «روحیه ماکسول» ازدواج کرد که پس از او، زمام بهائیت را به دست گرفت و  سبب شد که بهائیت به دو دسته تقسیم شوند:

الف. جناح انگلیسی پیروان روحیه ماکسول؛

ب. جناب امریکایی هواداران میس ریمی.(1)

3. شوقی تشکلیلات بهائیت را توسعه داد و به معبدهای قاره ای نظمی تازه‌اي بخشید.

4. او بر خلاف پدر، رابطه خود را با مسجد قطع کرد و سنت و لباس سنتی را کنار گذاشت.

5. همزمان با حکمرانی شوقی، اسرائیل نیز تأسیس شد و شوقی نیز رابطه‌ای دوستانه و تنگاتنگ با سرکردگان آن آغاز کرد.(2)

6. شوقی که می‌دانست فرزند و جانشینی ندارد، تصمیم گرفت مقر تشکیلاتیِ تازه ای برای بهائیت، به نام «بیت العدل» احداث کند و رسماً بهائیت را فرقه تشکیلاتی نمايد.(3)او که ایجاد بیت العدل را در آغاز کار خود به همه بهائیان اعلام کرده بود، پس از 29 سال، اعضای 9 نفره بیت العدل را انتخاب کرد و تشکیلات بیت العدل را در کوه کرمل برپا ساخت و تصریح کرد که اقدامات روحانی و اداری باید بر مبنای لوح کرمل باشد.(4)

7. شوقی همچنین قوانيني را وضع كرد تا بتواند كساني كه از فرمان هايش سرپيچي مي‌كنند را تنبيه كند، از اين رو طرد اداری و روحانی را طراحي و اجرا كرد.

آنچه امروز در ساختار رهبری بهائیت مشاهده میشود ثمره تفکر شوقی افندی میباشد . گرچه همین نوع جایگزینی برای رهبری بهائیان موجب شد ، انبوهی از ابهامات بهائیت در خصوص احکام و ... بدون پاسخ باقی بماند .

 پانوشت:

1- ر. ک: تاریخ جامع بهائیت، ص 577 -579.

2- ر. ک: پیشین، ص 565 - 574.

3- ر. ک: پیشین، ص 576

4-  اخبار امری، سال 109، شماره 105.