اسلحههای بهائی، پشت سنگر ارتش

معرفی کتاب «بهائیان نظامی در حکومت پهلوی دوم»

بهائیت در ایران : «بهائیان نظامی در حکومت پهلوی دوم»، کتابی است به قلم آقای «شاداب عسگری» که از همان عنوان، پارادوکس درون‌تشکیلاتی این فرقه را نمایان می‌سازد. بهائیان، مدعی ممنوعیت دخالت در سیاست‌اند و علاوه بر آن، همواره تأکید دارند که حمل اسلحه برای اعضای این تشکیلات، ممنوع می‌باشد. مبلغان بهائی همواره با لاپوشانی تاریخی، سعی در کتمان هویت ستیزه‌جو و سلطه‌طلب این فرقه داشته‌اند، فلذا اگر تاریخ را مورد روشنگری و بازکاوی دقیق قرار ندهیم، گرد تحریف بر آن می‌نشیند و زمینه سوءاستفاده را فراهم می‌سازد.

با توجه به اینکه تاکنون هیچ اقدام جامعی برای مشخص نمودن فعالیت‌های نظامی بهائیان و یا پاسخ دادن به چرایی حضور آن‌ها در ارتش شاهنشاهی صورت نپذیرفته و کتابی در این زمینه به رشته تحریر درنیامده، نویسنده در این اثر با تحقیقات گسترده میدانی و مطالعاتی، در راستای رفع تمامی ابهامات موجود در این حوزه گام برداشته‌است. هدف وی، تبیین قسمتی از تاریخ کشور ایران و پاسخ به «چرایی علاقمندی بهائیان به حضور در ارتش پهلوی» می‌باشد.

کتاب مذکور، کنکاشی است پیرامون دلیل استقبال گسترده بهائیان از ورود به ارتش شاهنشاهی که با مطالعه آن درمی‌یابیم نظامی‌گری در آموزه‌های بهائی چه جایگاهی دارد و هدف بهائیان از قرار گرفتن در رأس امور نظامی، آن هم در شرایطی که بنا بر عقاید بهائی، ورود به سیاست حرام اعلام شده بود، چه می‌توانست باشد؟

از دیگر مسائل مورد تبیین در کتاب، بررسی دستور مرکز اصلی تشکیلات برای تفاوت حضور بهائیان در حوزه نظامی به دو صورت آشکار و پنهان است. تأثیر این افراد تشکیلاتی بر امنیت ملی ایران و فصل مشترک حکومت پهلوی و بهائیان نیز از دیگر مباحث مورد اشاره در کتاب می‌باشد.

اثر تألیفی مزبور، در قالب سه فصل تألیف شده‌است که در فصل اول با عنوان «پیدایش و تکوین بهائیت»، پیرامون ماهیت مسلک بهائیت توضیحاتی جامع و کامل، همراه با مستندات ارائه گردیده‌است. مباحثی همچون «چگونگی شکل‌گیری بهائیت، ساختار درونی بهائیت، بیت‌العدل، ممنوعیت بهائیان برای ورود به حوزه سیاست، اشتغال بهائیان در حکومت پهلوی دوم، آموزه‌های بهائیت در خصوص وطن، ارتباط بهائیت با صهیونیسم و رابطه بهائیان با مقامات آمریکایی در ایران»، عناوین اصلی این فصل را تشکیل می‌دهند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این بخش از کتاب، پرداختن به مباحثی است که در سایر کتب مربوط به بهائیت، کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.

فصل دوم با نام «جایگاه ارتش در حکومت پهلوی»، می‌تواند در افزایش شناخت مخاطبان از ماهیت حکومت پهلوی و چرایی توجه و علاقمندی بهائیان برای حضور در ارتش شاهنشاهی، بسیار مؤثر و قابل توجه باشد و جایگاه ارتش در نهاد قدرت حکومت پهلوی را به خوبی تبیین می‌نماید. از این رو، مباحث و موضوعات مرتبطی همچون «رضاشاه و نظامیان حکومت پهلوی، حکومت محمدرضا پهلوی، منزلت نظامیان در حکومت پهلوی دوم، جایگاه ارتش در بین نهادهای کشور و ویژگی‌های نظامیان ارشد برای ارتقا» در این فصل ارائه شده‌است.

فصل سوم کتاب یعنی «بهائیان در ارتش شاهنشاهی»، مربوط به یکی از مسائل مهم تاریخی، یعنی حضور فعال و تأثیرگذار بهائیان در ارتش شاهنشاهی است که از بدو تشکیل این حکومت تا آخرین روزهای حیات آن، با قوت ادامه پیدا کرده‌است. رشد و ارتقای حداقل 53 نفر از بهائیان نظامی به درجه‌های امیری و قرار گرفتن در سلک «تیمساران شاهنشاهی»، موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن عبور نمود. به خصوص آنکه، حضور تعدادی از این عده در رأس هرم ارتش، تحت پوشش انجام می‌شده و اکثر افراد کشوری و لشکری از ماهیت باورهای اعتقادی آنان بی‌خبر بوده‌اند. این واقعیت مهم، با توجه به درجه، شغل و خصوصاً دیدگاه آن‌ها نسبت به کشور، به طور حتم می‌توانسته منشأ تأثیراتی غیرقابل انکار در امنیت ملی ایران -که در آن مقطع زمانی، ارتش مهم‌ترین مؤلفه آن محسوب می‌گردید- شده باشد. در این فصل نیز موضوعاتی همچون اشتغال بهائیان در حکومت پهلوی دوم، بهائیان نظامی در حکومت پهلوی، جایگاه «نظامی‌گری» در فرقه بهائیت، آشنایی با تعدادی از بهائیان نظامی و حضوری با هدف نفوذ، به عنوان مباحث اصلی، منظور شده‌اند. چگونگی عملکرد بهائیان ایران در ارتباط با استخدام در اداره‌های دولتی و ارتش شاهنشاهی و برخورد آن‌ها با موضوعی به نام «تعصب»، از جمله مباحث بسیار مهم در خصوص بهائیان می‌باشد که در این فصل به آن‌ها پرداخته شده‌است.(1)

پس از این سه فصل، بخش نهایی کتاب به «ضمائم تکمیلی» اختصاص داده شده که در آن بیش از 270 صفحه از اسناد مربوط به متن به صورت اسکن‌شده از اصل ارائه گردیده‌است. علاوه بر این اسناد و مدارک، در قسمتی از کتاب عکس‌هایی از نظامیان بهائی، جلسات و هیئت‌های مربوط به آنان نیز منتشر شده‌است.

از دیگر نکات برجسته اثر که آن را به سندی درخور توجه تبدیل می‌کند، گنجاندن دو بخش از اسامی بهائیان و نظامیان ارتش پهلوی در کنار تمامی مطالب ارائه شده می‌باشد که برای اولین بار در اختیار محققان و علاقه‌مندان این حوزه قرار گرفته‌است. بخش اول، شامل 119 نفر از تیمساران ارتش شاهنشاهی است که در مشاغل و مناصب رده‌بالای سیاسی مشغول به کار بودند و دیگری، فهرست اسامی بیش از 556 نفر از بهائیانی است که در ارتش و سایر قوای مسلح حکومت پهلوی، اشتغال داشته‌اند.

به طور کلی کتاب، ارائه ارزشمندی در رابطه با مسئله بهائیت، ورود آن به عرصه نظامی‌گری و سیاست داشته که همگی، مستند و همراه با شواهدی است که بخش گسترده‌ای از آن، به خود تشکیلات بهائی تعلق دارد. بنابراین، می‌تواند در انجام تحقیقات و آشنایی با این فرقه، منبع ارزشمندی به حساب آید.